De melanocyten (pigmentcellen) liggen in de onderste laag van de epidermis en maken melanine verpakt in pakketjes aan. Deze pakketjes noemen we melanosomen en worden afgegeven via dendrieten (lange uitlopers) aan de keratinocyten naar het huidoppervlak.

Als melanine gelijkmatig geproduceerd wordt, dan krijg je een egale bruine kleur. Maar als het verstoord wordt, vind overproductie plaats. Er vindt dan een toename van pigment plaats, waardoor je een donkere verkleuring krijgt. Dit noemen we hyperpigmentatie. De kleurverandering kan variëren van lichtbruin tot zwart.

Hyperpigmentatie ontstaat door verschillende factoren. De belangrijkste oorzaak van pigmentvlekken is UV-straling. Hoewel de zon de voornaamste trigger is, spelen ook hormonale veranderingen (de pil, zwangerschap), genetische factoren of ontsteking een rol. Als de huid wordt blootgesteld aan een van deze triggers vindt een toename van melanine plaatst. Vaak worden onjuiste signalen afgegeven aan de melanocyt en ontstaat hyperpigmentatie. De melanocyt gaat dan meer melanine (pigment) produceren.

Het is een veel voorkomende huidaandoening en er zijn veel verschillende soorten pigmentstoornissen.

Ook wel zonnevlek genoemd. Het is een goedaardige pigmentvlek die veel voorkomt. Het zijn platte, (licht)bruine vlekjes op de huid. Ze worden hoofdzakelijk veroorzaakt door langdurige blootstelling aan de zon. Deze vlekjes komen dan ook voor op zon-blootgestelde delen van de huid, zoals het gezicht, de handruggen en de onderarmen.

De pigmentcellen maken te veel pigment aan. Doordat niet alle pigmentcellen even sterk reageren ontstaan er grillige, bruine verkleuringen die je met name ziet op het voorhoofd, rondom de ogen, de slapen en de bovenlip.

Ondanks dat het ook wel zwangerschapsmasker genoemd wordt, komt het niet alleen tijdens de zwangerschap voor. De exacte oorzaak is niet bekend, maar waarschijnlijk spelen genetische en hormonale factoren een rol. Het ontstaat dan ook regelmatig tijdens de zwangerschap. Onder invloed van de zon worden de plekken donkerder. In de zomermaanden valt het daardoor vaak meer op.

Poikiloderma van Civatte is een pigmentaandoening die voorkomt in de hals, het wordt ook wel eens zonnehals genoemd. Het kenmerkt zich door roodbruine, grillige vlekken waarin verwijde vaatjes zichtbaar zijn. Het ontstaat door een combinatie van factoren, maar de belangrijkste factor is de zon. Daarnaast spelen genetische en hormonale factoren een rol. Maar ook parfums en cosmetica kunnen een rol spelen.

Post Inflammatoire Hyperpigmentatie (PIH) ontstaat na genezing van een wondje of een puistje. De huid wordt op deze plek donkerder van kleur. PIH kan vanzelf minder worden of zelfs verdwijnen. Maar dit kan maanden tot jaren duren.

De behandeling is afhankelijk van meerdere factoren zoals de oorzaak en de ernst van de aandoening. Elke pigmentvlek heeft een andere aanpak nodig. Er zijn meerdere mogelijkheden om hyperpigmentatie aan te pakken:

• Het gebruik van een zonnebrandcrème met een hoge Sun Protection Factor (SPF) is belangrijk om pigmentaandoeningen te voorkomen of te verminderen. UV-straling is een van de belangrijkste oorzaken van pigmentaandoeningen. Als je last van hyperpigmentatie helpt een SPF om verdere schade aan de huid te voorkomen;
• Gebruik huidproducten met ingrediënten die helpen bij het verminderen van hyperpigmentatie zoals vitamine C, niacinamide en tranexamine;
• Behandelingen met chemische peeling, microneedling, IPL en/of LED-lichttherapie. Samen met de huidtherapeut wordt een behandelplan gemaakt. Het behandelplan wordt op maat gemaakt om het beste resultaat te behalen.